ساختار نظام سیاسی آمریکا

ایالات متحده آمریکا از نظر سیاسی دارای یک نظام فدرال (جمهوری مشروطه فدرال) در چارچوب قانون اساسی است.

قوه مققنه در ایالات متحده آمریکا از دو مجلس نمایندگان و مجلس سنا تشکیل شده که با رای مردم انتخاب می شوند که به مجموع این مجلس ها کنگره گفته می شود و مسئولیت قانون گذاری به عهده آن است.

رئیس جمهور آمریکا که رئیس قوه مجریه محسوب می شود از طریق رای مردم انتخاب می شود.اعضای هیئت وزیران که توسط رئیس جمهمور معرفی می شوند نیز باید به تایید دو سوم اعضای مجلس سنا برسند.اما پس از آن مجلس سنا قدرتی برای عزل وزیران ندارد.

دیوان عالی فدرال ایالات متحده آمریکا نیز قوه قضائیه این کشور را تشکیل می دهد، این قوه نیز کاملاً مستقل عمل می‌کند و رئیس جمهور و یا کنگره نمی‌توانند مصوبات قانونی دیوان عالی فدرال را باطل اعلام نمایند و یا از اجرای آنها سر باز زنند .

ظام سیاسی در آمریکا به گونه‌ای طراحی شده که در آن فرد یا نهادی نتواند قدرت مطلق بدست آورد. این قوانین همچنین طوری در نظر گرفته شده‌اند که از قدرت گرفتن بیش از حد اکثریت بر اقلیت‌ها و نیز هر یک از شاخه‌های سه گانهٔ قدرت ممانعت بعمل آورد.

در ساختار سیاسی آمریکا رئیس جمهور از حق وتوی مصوبات قوه مقننه برخوردار است و می‌تواند هر یک از مصوبات مجلس نمایندگان و سنا را رد نماید.در واقع هریک از قوانین تصویب شده در کنگره (مجلس سنا و نمایندگان) باید برای اجرایی شدن به تایید رئیس جمهور برسد. این امر سبب می‌شود نمایندگان کنگره نتوانند بر خلاف مصالح عمومی جامعه تصمیم گیری نمایند و از این طریق از ظهور «دیکتاتوری اکثریت» جلوگیری بعمل می‌آید. البته در صورتی که دو سوم نماینگان هر دو مجلس سنا و نماینگان رای به تصویب قانون دهند وتوی رئیس جمهور نیز بی اثر می شود و بدین ترتیب راه برای کار شکنی رئیس جمهور بسته خواهد شد.

از طرف دیگر کنگره می‌تواند از راه های مختلف نظارت خود را بر رئیس جمهور اعمال کند.یکی از این راه ها حق استیضاح رئیس جمهور است. در صورت تخلف آشکار رئیس جمهور از قوانین، طرح استیضاح ابتدا در مجلس نمایندگان مطرح می‌شود و اگر با رأی اکثریت نمایندگان به تصویب برسد،مجلس سنا با تشکیل دادگاهی رئیس جمهور را محاکمه خواهد کرد. پس از شنیدن دفاعیات رئیس جمهور، سناتورها تشکیل جلسه می‌دهند و نظر خود را در خصوص اتهامات وارده به رئیس جمهور اعلام می‌کنند. اگر وی نتواند رأی اکثریت سناتورها را جلب کند، محکوم شده، از سمت خود عزل می‌شود.

در قوه قضاییه یا دیوان عالی فدارل ایالات متحده ، اعضا توسط قوه مجریه و قوه مقتته انتخاب می شوند.دیوان عالی فدرال آمریکا از 9 عضو تشکیل شده که با معرفی رئیس جمهور و با تایید دو سوم سناتورها انتخاب می شوند و بر دو قوه دیگر نظارت میکنند.فعالیت اعضا ، پس از انتخاب به صورت مادام العمر بوده و این امر سبب می‌شود که اعضاء دیوان عالی بدون نگرانی از برکناری توسط رئیس جمهور و یا کنگره به وظایف قانونی خود بپردازند. بر اساس قانون اساسی ایالات متحده، اعضای دیوان عالی فدرال، تنها از طریق اعلام جرم علیه آنان و محکومیت از سمت خود بر کنار می‌شوند.

روابط دیوان عالی فدرال و رئیس جمهور به این گونه است که از یک طرف رئیس جمهور، اعضای آن را برای تائید به کنگره معرفی می‌کند و از سوی دیگر دیوان عالی فدرال می‌تواند علیه رئیس جمهور اعلام جرم نماید. در چنین صورتی مراحل قانونی استیضاح رئیس جمهور در کنگره به جریان می‌افتد.دیوان عالی فدرال و کنگره نیز دارای روابط متقابل هستند، به این شکل که کنگره افراد معرفی شده توسط رئیس جمهور برای عضویت در دیوان عالی فدرال را تائید می‌کند و در مقابل این نهاد می‌تواند مصوبات کنگره را بدلیل مغایرت با قانون اساسی ابطال نماید.

رأی دیوان عالی فدرال به عنوان ضامن اجرای صحیح قانون اساسی برای کنگره و رئیس جمهور الزام آور است و کنگره نمی‌تواند آن‌گونه که در مقابل وتوهای رئیس جمهور عمل می‌کند، تصمیمات قانونی دیوان عالی را نقص کند.

البته روابط و ضوابط قانونی بین هریک از قوا در ایالات متحده به همین چند مورد ختم نمی شود و برطبق قانون اساسی اختیارات دیگری برای هریک از قوا برای توازن قدرت در نظر گرفته شده، برای مثال تمام قراردادهای خارجی دولت آمریکا باید به تصویب دو سوم اعضای سنا برسد و بسیاری موارد دیگر.

3992